Wykonanie nawadniania kropelkowego i instalacja mikrozraszaczy

Sposób nawadniana roślin w ogrodzie trzeba dostosować do ich wymagań fizjologicznych jak i naszych możliwości technicznych i finansowych. Największe zapotrzebowanie na wodę wykazują trawy, ale wykorzystywane do ich podlewania wysokowydajne zraszacze nie nadają się do nawadniania wielu gatunków roślin. Korzysta się wtedy z innych urządzeń w postaci linii kroplujących, węży „pocących się” czy mikrozraszaczy, które w oszczędny sposób zapewnią odpowiednie warunki wilgotnościowe niezbędne do utrzymania roślin ogrodowych i samego podłoża w dobrej kondycji, przy jednoczesnym zachowaniu oszczędnej gospodarki zasobami wodnymi.

Wykonanie nawadniania kropelkowego i instalacja mikrozraszaczy

Rozprowadzenie instalacji zasilającej

Pierwszym krokiem przy instalowaniu nawadniania punktowego będzie rozprowadzenie instalacji w terenie. Zależnie od rozległości powierzchni i lokalizacji wglądem punktu zasilania, gdy woda pobierana jest z instalacji domowej, konieczne będzie ułożenie odpowiednio długiego odcinka rury głównej, która może wymagać wykonania rozgałęzień, gdy zechcemy korzystać z nawadniania w różnych miejscach.

Najwygodniej będzie ukryć linie zasilające w gruncie z doprowadzeniem do odpowiednio rozmieszczonych puszek przyłączeniowych ukrytych w ziemi lub słupków z zaworem czerpalnym. Typowym układ zasilający tworzony jest z wykorzystaniem rur polietylenowych o średnic 20-25 mm, które układa się bezpośrednio w ziemi na głębokości ok. 30-40 cm.

Do wykonania podłączeń od strony zasilania i odbioru, a także rozgałęzień używa się plastikowych złączek zaciskowych z zakończeniami gwintowymi. Można wtedy łatwo łączyć je z osprzętem wykorzystując szybkozłączki używane w systemach nawadniania.

Podłączenie instalacji nawadniającej do puszki przyłączeniowej. fot. Adobe Stock
Podłączenie instalacji nawadniającej do puszki przyłączeniowej. fot. Adobe Stock

Do wykonania podłączeń od strony zasilania i odbioru, a także rozgałęzień używa się plastikowych złączek zaciskowych z zakończeniami gwintowymi. Można wtedy łatwo łączyć je z osprzętem wykorzystując szybkozłączki używane w systemach nawadniania.

Lokalizacje wyprowadzonych punktów zasilania powinny znajdować się mniej więcej w środku frontu nawadnianej powierzchni, co zapewni równomierne długości linii kroplujących podłączonych do rury rozgałęźnej.

Złączki PE skręcane. fot. Irriga
Złączki PE skręcane. fot. Irriga

W przypadku nawadniania punktowego sieć nawadniająca będzie bardzo rozbudowana i zależnie od wymagań uprawowych i rodzaju zastosowanych urządzeń rozprowadzona jest nad gruntem, na powierzchni ziemi lub pod ziemią.

Rozmieszczenie linii kroplującej

Klomby, grupy krzewów czy ogródek skalny wymagają innego sposobu nawadniania niż trawnik i do tego celu wykorzystuje się linie kroplujące lub rzadziej, regulowane indywidualnie kroplowniki.

Ułożenie linii kroplującej nie wymaga specjalnych zabiegów - po prostu umieszcza się ją na powierzchni gruntu bezpośrednio w sąsiedztwie nawadnianych roślin i unieruchamia obejmami wciśniętymi w glebę.

Linia kroplująca prowadzona nad gruntem. fot. Adobe Stock
Linia kroplująca prowadzona nad gruntem. fot. Adobe Stock

Niektóre rodzaje rur kroplujących można umieszczać w gruncie, w pobliżu korzeni co zmniejsza straty parowania i oszczędza wodę. Na powierzchni układane są też cienkie rury doprowadzające wodę do kroplowników lub mikrozraszaczy. Potrzebny może być również reduktor ciśnienia jeśli kroplowniki wymagać będą jego obniżenia.

Rodzaje i montaż urządzeń nawadniających

Do punktowego nawadniania poszczególnych roślin lub tworzonych przez nie rabat czy umieszczonych w gazonach, wykorzystywane są trzy zasadnicze typy urządzeń – w postaci rur kroplujących, pojedynczych kroplowników lub mikrozraszaczy.

Poszczególne urządzenia charakteryzują sie różna wydajnością i obszarem nawadniania oraz możliwością regulacji ich zakresu działania jak i odpornością na zapchania.

W najprostszej formie nawanianie takie można przeprowadzić przy pomocy taniego cienkościennego węża kropkującego z równomiernie rozmieszczonymi co ok. 1m na jego długości mikrootworami.

Wąż taki wystarczy rozłożyć wzdłuż rzędu nawadnianych roślin o podłączyć do zasilania. Węże e w zasadzie nie mają dodatkowego osprzętu, zatem potrzebny odcinek można zaślepić przez zagięcie końca i obwiązanie np., taśma klejąca, a do podłączenia z instalacją wykorzystuje się typowe końcówki do rur elastycznych zakończone szybkozłącza.

Przy rozkładaniu takiego węża nie można dopuścić do jego zagięcia, a wyłączenie jego odcinków z nawadniania, wykonuje się poprzez owinięcie otworów taśmą klejącą. Trwałość takiego węża nie jest zbyt duża, ale powinien on przetrwać bez zapchań 2-3 sezony.

Nawadnianie liniowe za pomocą "pocącego się" węża. fot. Adobe Stock
Nawadnianie kropelkowe. fot. Adobe Stock

Ciekawa forma nawadniania liniowego jest wykorzystanie specjalnego węża „pocącego się”, który równomiernie dostarcza wodę wzdłuż swojej długości licznym mikro-otworami na powierzchni. Wykorzystywany jest podobnie jak węże kropkujące, ale może być również zakopany w ziemi doprowadzając wodę bezpośrednio do korzeni roślin. 

Nawadniania w tym systemie funkcjonuje również przy stosunkowo niewielkim ciśnieniu zasilania, a orientacyjna wydajność jednej z jego wersji wynosi ok. 1 litr/min w przeliczeniu na 1 metr długości i przy ciśnieniu ok. 0,7 bara. W wersji handlowej wąż ten o długości 50 m ma zarobione końcówki i jest gotowy do podłączenia do szybkozłączki o standardowych rozmiarach.

Precyzyjne punktowe nawadnianie pojedynczych roślin zapewniają linie kroplujące wyposażone w kroplowniki rozmieszczone odpowiednio do rozstawienia roślin. Zależnie od modelu są one włączane w linię poprzez trójnik lub po wykonaniu otworu nakłuwaczem i wciśnięciu przyłącza.

Zależnie od potrzeb aparaty kroplujące osadzane są bezpośrednio w linii lub łączone wężykiem albo umieszczane na wspornikach. Niektóre modele umożliwiają regulację przepływu, a wydajność nawadniania zawiera się granicach 2-8 litrów/godzinę na kroplownik.

Mikrozraszacz. fot. Adobe Stock
Mikrozraszacz. fot. Adobe Stock

Urządzenia kroplujące dostarczają wodę bezpośrednio do gruntu, a niektóre rośliny wymagają też odpowiedniego nawilżenia części nadziemnej i takie zadanie mogą spełniać mikrozraszacze zamgławiające.

Przy pojedynczych roślinach umieszczone są one na tyczkach z dolnym zasilaniem, a przy rzędowy ustawieniu roślin tworzona jest górna linia zasilania z wężem i zraszaczami umieszczonymi na wspornikach. Urządzenia te charakteryzują się dużą wydajności, a wytworzone drobnokropliste zamgławianie tworzy wilgotny mikroklimat na wybranym obszarze.

Ponieważ urządzenia na nawadniania punktowego z reguły zasilane są w sposób szeregowy, co sprawia, że na różnych długościach rur panować będzie inne ciśnienie - tym mniejsze im dalej od źródła wody i spadek intensywności nawadniania.

Dlatego poszczególne odcinki nie powinny być zbyt długie i wymagają dopasowania do koniecznych przepływów. Orientacyjnie , dla dużych przekrojów rur długość odcinka nawadniającego nie powinna przekraczać 50 m, a przy typowym zasilaniu kroplowników rurkami o średnicy 7 mm najczęściej stosowane są długości 15-20 m.

Sterowanie i zabezpieczenie instalacji

Przy niewielkiej instalacji układ sterowania można ograniczyć do centralnego jej uruchamiania ręcznie bądź automatycznie. W rozbudowanych układach o zróżnicowanych potrzebach wodnych, system nawadniania trzeba podzielić na sekcje w których samoczynne uruchomienie instalacji będzie możliwe po zamontowaniu zegara sterującego i elektrozaworów.

Zależnie od możliwości funkcjonalnych zegara uruchomi on całą instalację lub poszczególne sekcje o zaprogramowanych porach i wyłączy po określonym czasie. Wadą takiego sterowania jest uruchamianie instalacji niezależnie stanu nawilżenia gruntu.

W pełni automatyczne funkcjonowanie zapewni podłączenie do sterownika czujnika wilgotności gleby oraz opadów. Pierwszy z nich zatrzyma nawadnianie, gdy gleba osiągnie założoną wilgotność lub pozwoli na nawadniania (o zaprogramowanych porach) gdy gleba wyschnie. Czujnik deszczu zablokuje z kolei nawadnianie, gdy pojawią się naturalne opady.

Istotnym elementem instalacji do nawadniania kropelkowego będzie zamontowanie filtra zatrzymującego drobne zanieczyszczenia, gdyż niewielkie otwory kroplowników mogą zostać zatkane blokując wypływ wody. Wskazane jest zamontowanie filtrów w dwóch miejscach - zgrubnego bezpośrednio na zasilaniu całej instalacji i dokładnego na sekcji zasilającej kroplowniki.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcia: Adobe Stock

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT