W jaki sposób przeprowadzić remont dachu?

Jaki dach najłatwiej wymienić?

Dachy spadziste kryte papą, gontem bitumicznym blachą płaską bez trudu można pokryć innym materiałem dachowym bez konieczności usuwania starych warstw. Oczywiście konieczne będzie sprawdzenie stanu konstrukcji dachowej, czy nie nastąpiło jej uszkodzenie na skutek butwienia drewna, zniszczenia przez owady czy też nadmiernych odkształceń.

Ewentualne uszkodzenia powstają najczęściej na ograniczonej powierzchni, tam gdzie np. przeciekała woda i z reguły wystarczy wymienić zniszczone fragmenty więźby lub je wzmocnić przybijając nakładki w miejscach ugięcia krokwi mocując dodatkowe zastrzały.

Do renowacji starych pokryć najlepiej nadaje się blachodachówka oraz bitumiczne płyty faliste. Materiały te są lekkie - ich ciężar wynosi 4 - 5 kg/m². Nie obciążą konstrukcji i łatwo się je układa. Na istniejącym płaskim pokryciu z reguły układa się warstwę nowej papy, przybija wzdłuż krokwi kontrłaty o grubości 2 - 3 cm, a na nich łaty nośne w rozstawie dostosowanym do rodzaju pokrycia (najczęściej 35 - 50 cm).

Utworzony w ten sposób dach o podwójnym pokryciu z pewnością nie będzie sprawiał kłopotów przez długie lata. Popularne niegdyś pokrycia z płyt falistych azbestowo-cementowych nazywane popularnie eternitem wymieniane są na inne materiały nie zawierające szkodliwego azbestu.

Szkodliwość eternitu występuje na skutek jego pylenia - uwalniają się wtedy włókna azbestu - dlatego przy jego zdejmowaniu należy ograniczyć możliwość uszkadzania płyt, a po ich zdjęciu zabezpieczyć je folią. Demontażem jak też wywozem na wydzielone składowiska zajmują się wyspecjalizowane firmy.

Płyty te układane były na łatach mocowanych najczęściej do pełnego deskowania z pokryciem papowym, tak więc po ich zdjęciu można bez kłopotu ułożyć lekkie pokrycie z blachodachówki lub bitumicznych płyt falistych.

Przy wystarczającej wytrzymałości więźby dachowej można też kłaść dachówki cementowe lub ceramiczne, ale taką decyzję trzeba poprzedzić wykonaniem ekspertyzy wytrzymałości konstrukcji dachowej.

Drobnowymiarowe pokrycia z dachówek ceramicznych mają bardzo dużą trwałość i stosunkowo rzadko zachodzi konieczność ich wymiany. Przy takim pokryciu znacznie częściej uszkodzeniom ulega więźba dachowa i w takich przypadkach pozostaje zdjęcie dachówek, wymiana konstrukcji dachowej i ewentualnie ułożenie ich ponownie po oczyszczeniu.

Jednak w praktyce najczęściej układa się nowe dachówki ceramiczne lub cementowe albo decyduje na położenie lżejszego pokrycia, co niekiedy pozwala na zachowanie starej więźby dachowej po jej ewentualnym wzmocnieniu.

Pokrycie dachowe z ociepleniem

Przystosowanie poddasza na cele mieszkalne wymaga ułożenia ocieplenia w konstrukcji dachowej i najlepiej to zrobić jednocześnie z wymianą pokrycia. Zwłaszcza gdy dotychczasowe pokrycie montowane było jedynie na łatach, a jego zdjęcie "otwiera" dostęp do wierzchu krokwi.

Jest to istotne ze względu na możliwość ułożenia bezpośrednio na krokwiach folii paroprzepuszczalnej chroniącej izolacje cieplną przed zamoknięciem jak i pozwalającej na odparowanie wilgoci, która może pojawić się w warstwie ociepleniowej w wyniku kondesacji pary wodnej.

Jednak nie gwarantuje to pełnej ochrony przed skutkami kondensacji, gdyż w praktyce trudno uzyskać idealnie szczelną paroizolację, dlatego konieczne będzie również zapewnienie wentylacji przestrzeni poddachowej, aby umożliwić odparowanie i odprowadzenie wilgoci z warstw podpokryciowych.

Zawsze zatem należy przestrzegać zasady utworzenia pustki wentylacyjnej pod wszelkimi warstwami o znikomej paroprzepuszczalności, takimi jak np. pełne poszycia z desek, warstwy papy czy folie o niskiej paroprzepuszczalności.

W przypadku dachów stromych zapewnienie wentylacji nie jest trudne, gdyż występuje tu naturalny ciąg powietrza wywołany wiatrem, różnicą wysokości okapu i kalenicy, a także nagrzewaniem pokrycia. Wystarczy więc pod okapem oraz w kalenicy pozostawić szczeliny wentylacyjne.

Istnieją jednak sytuacje, w których szczeliny takie nie gwarantują dostatecznej wentylacji. Należą do nich dachy o małym kącie nachylenia (poniżej 30°) lub długich krokwiach (ponad 10 m), a także z licznymi oknami połaciowymi. Wymagają one zamontowania dodatkowej wentylacji połaciowej w postaci dachówek lub kominków wentylacyjnych.

Jeśli nie ma dostępu do wierzchu krokwi, a zrywanie np. deskowania pokrytego papą jedynie po to aby ułożyć tam folię paroprzepuszczalną jest nieekonomiczne, to w takich sytuacjach folie tę mocuje się od środka zachowując odstęp ok. 3 cm od pełnego oszalowania dachowego i przybija wtedy do boków krokwi.

W tym przypadku mocowanie rozpoczyna się od kalenicy, aby uzyskać właściwy kierunek zakładów. Jeśli istniejący dach pokryty jest pełnym deskowaniem, przy kalenicy należy wyciąć w deskach szczelinę wentylacyjną szerokości 3 - 4 cm, co umożliwi cyrkulację powietrza nad powierzchnią folii.

Wymiana pokrycia na dachu płaskim

Dachy płaskie o nachyleniu do ok. 10% mogą przykrywać bezpośrednio pomieszczenia mieszkalne lub osłaniać nieogrzewany strych i wtedy nazywamy je stropodachem. Stropodachy ze względu na wymaganą ciepłochronność pomieszczeń ogrzewanych muszą być ocieplone, a stosowane dawniej materiały termoizolacyjne nie zapewniały dostatecznej ochrony przed ucieczką ciepła.

Ze względu na ich konstrukcję stropodachy mogą być wentylowane, gdy nad stropem istnieje możliwość cyrkulacji powietrza i niewentylowane, jeśli poszczególne warstwy stropodachu przylegają bezpośrednio do siebie.

Ma to bezpośredni wpływ na zakres i możliwości przeprowadzenia remontu stropodachu, który można ograniczyć do renowacji samego pokrycia w konstrukcji wentylowanej albo połączyć ją z ociepleniem w przypadku stropodachu niewentylowanego.

Planując remont trzeba też brać pod uwagę pod uwagę rodzaj konstrukcji stropowej jak też możliwość jej obciążenia. Od tego bowiem zależy czy można będzie ułożyć tzw. dach odwrócony z nawierzchnią dociskową, czy też zakres prac ograniczy się do poprawienia izolacji cieplnej i nowego pokrycia lub też zdecyduje się o przykryciu domu dodatkowym dachem spadzistym.

Generalny remont niewentylowanego stropodachu płaskiego wymaga z reguły usunięcia wszystkich warstw znajdujących się na stropie najwyższej kondygnacji. Dzięki temu odciążona zostanie konstrukcja stropowa, a także uzyska się możliwość dowolnego ukształtowania jej powierzchni czy zmiany sposobu odwodnienia.

Strop po usunięciu starych warstw pokryciowych nie będzie miał wymaganego pochylenia zatem konieczne jest utworzenie na nim powierzchni spadkowej. Warstwę wyrównująco-spadkową pod tradycyjne pokrycie papowe tworzy się wykorzystując klinowe płyty styropianowe uformowane ze spadkiem i o zestopniowanej grubości stosownie do kształtu i powierzchni dachu wg zamówionego projektu.

Przy planowaniu ułożenia pokrycia w wersji dachu odwróconego utworzenie wymaganych spadków kształtuje się dzięki warstwie wylewki np. z lekkiego betonu keramzytowego.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcie otwierające: Blachy Pruszyński